a, A
ab | aaf | siehe Grammatik Präpostionen |
aber | awer (älter) | |
abergläubisch | awerglöebisch [...gløːəbiʃ] awerglüewisch (beides älter) | |
abgucken, neugierig gucken | hapsen | eck hapse, du hapsest, ha/se/et-öet hapset, wa/jie/se hapset, ehapset |
abkeimen (Keime von Kartoffeln entfernen) | aafkiemen | eck kieme aaf, du kiemest aaf, ha/se/et-öet kiemet aaf, wa/jie/se kiemet aaf, aafekiemet |
Abkürzung über Grundstücke oder durch Gärten | Katerstieg Pl. Katerstieje | |
abmühen | rumdalijen | eck dalije meck rum, du dalijest deck rum, ha/se/et-öet dalijet seck rum, wa/jie/se dalijet und/jiech/seck rum, rumedalijet |
abschneiden (unsachgemäß) | aafkatcheln | eck katchele aaf, du katchelst aaf, ha/se/et-öet katchelt aaf, wa/jie/se katchelt aaf, aafekatchelt |
abstreifen | aafstreppeln | eck streppele aaf, du streppelst aaf, ha/se/et-öet streppelt aaf, wa/jie/se streppelt aaf, aafestreppelt |
Abtritt, Häuschen | Hüseken Pl. Hüseken | |
abwarten, zögern | töckern | eck töckere, du töckerst, ha/se/et-öet töckert, wa/jie/se töckert, etöckert Imp. ha/se/et-öet töckere |
Abwaschlappen | Schöttellappen Pl. Schöttellappen | |
Abwaschtuch | Schötteldauk Pl. Schötteldeuker | |
Achse | Asse Pl. Assen | |
acht | acht(e) | siehe Grammatik Zeitwörter |
ächzen, stöhnen | anken | eck anke, du ankest, ha/se/et-öet anket, wa/jie/se anket, eanket, |
Acker | Ackere Pl. Ackere | |
Ackerwinde | Wäwinne | |
Adamsapfel, Zäpfchen | Huchhaken | |
Affe | Ape Pl. Apen (älter) | |
affektiert, eingebildet, übermütig | öbberdänich, öwwerdänich (älter) | |
akurat, ordentlich | akerat | |
älbern, dämlich | dettsch | |
albern, frech | döenisch [døːənɪʃ] | . |
alleine | allene | |
allerdings | allerdinges | |
alles | allet | siehe Grammatik Pronomen |
als | ass | siehe Grammatik Kunjunktionen |
alt | oolt | Steigerung: ölder, an öldesten |
ältere Frau | Wäsche [wɛːʃə] Pl. Wäschen | Aussprache Wäsche |
älterer Mann | Vetter Pl. Vetter (älter) | |
am | aan | siehe Grammatik Präpostionen |
Ameise | Miäntchen [mi:ɛːntçən] Pl. Miäntchen | Aussprache Miäntchen, Achtung: Neutrum |
an | aan | siehe Grammatik Präpostionen |
anbieten | aanbaen [aːnba:ən] | eck bae [baːə] aan, du baast aan, ha/se/et-öet baat aan, wa/jie/se baat aan, aaneboen |
Anfang | Aanfang Pl. Aanfänge | |
anfangen, beginnen | aanfängen | Konjugation siehe fängen |
angeben, dicketun | dickedaun | Konjugation siehe daun |
Angeber, Großmaul | Prott, Prottsnute (älter) | |
Anger | Angere Pl. Angere | |
angetrunken, beschwipst | aanebümmelt | |
Angst | Angest | |
Angst, Pein | Pien (älter) | |
Angsthase | Schiethamel Pl. Schiethamel | |
Angstschweiß | Angestschweet, Angestswiet (älter) | |
Anlasser, Kurbel, Spanner | Kreckel Pl. Kreckel | |
anschnautzen | aanblaffen | Konjugation siehe blaffen |
anschnauzen, husten | blaffen | eck blaffe, du blaffst, ha/se/et-öet blaffet, wa/jie/se blaffet, eblaffet |
anschwellen | aanschwillen | eck schwille aan, du schwillst aan, ha/se/et-öet schwillt aan, wa/jie/se schwillt aan, aaneschwollen |
Anstreicher, Maler | Malder pl. Malder | |
anziehen | aanhoesen [aːnhoːəzən] | eck huose meck aan, du housest deck aan, ha/se/et-öet huosest seck aan, wa/jie/se huoset uns/jiech/seck aan |
anzünden | aanbeuten | eck beute aan, du bottst aan, ha/se/et-öet bott aan, wa/jie/se beut aan, aanebott |
Apfel | Appel Pl. Äppele | |
Apfelgehäuse | Appelknust Pl. Appelknuste | |
Apfelknust | Hunkus | |
Appetit, Heißhunger | Japp | |
Arbeitsschürtze (aus Drellstoff) | Drellschörte Pl. Drellschörten | |
ärgerlich, wütend | kradolsch | |
ärgern | arrejern [aʀəjɛʁn] | Aussprache arrejern eck arrejere, du arrejerst, ha/se/et-öet arrejert, wa/jie/se arrejert, earrejert |
ärgern, belästigen, necken | trieschakeln | eck trieschakele, du trieschakelst, ha/se/et-öet trieschakelt, wa/jie/se trieschakelt, etrieschakelt |
arm | orm | |
Arm | Orm, Pl. Orme | |
Arzenei | Arzenie Pl. Arzenien | |
auch | ook auch uok [u:ɔk] | |
auf | opp | siehe Grammatik Präpostionen |
auf den Punkt kommen, ausziehen (Kleidung) | uuthoesen [u:thoːəsən] | eck hoese meck uut, du hoesest deck uut, ha/se/et-öet hoeset seck uut, wa/jie/se hoeset uns/jiech/seck uut, uutehoeset |
aufbegehren | oppmucken | eck mucke opp, du muckelst opp, ha/se/et-öet muckelt opp, wa/jie/se muckelt opp, oppemuckelt |
aufblasen, wichtigtuen | oppblustern | Konjugation siehe blustern |
auferlegen | opphalsen | eck halse opp, du halsest opp, ha/se/et-öet halse opp, wa/jie/se halse opp, oppehalset |
aufgeregt | blieberant | |
aufgeregter Mensch | Bluster Pl. Bluster | |
aufknoten, entwirren | prünen | eck prüne, du prünest, ha/se/et-öet prünet, wa/jie/se prünet, eprünet |
aufpassen | opppassen | eck passe opp, du passest opp, ha/se/et-öet passet opp, wa/jie/se passet opp, oppepasset |
aufraffen | opprapen | eck rape meck opp, du rapest deck opp, he/se/et-öet rapet seck opp, wa/jie/se rapet uns/jiech/seck opp |
aufrecht, ehrlich | opprecht | |
aufrecht, senkrecht | pahlrecht (älter) | |
aufregen | blustern | eck blustere, du blusterts, ha/se/et-öet blustert, wa/jie/se blustert, eblustert, Imp. … ha/se/et-öet blustere ... |
opprejjen | eck rejje meck opp, du rechst deck opp, ha/se/et-öet recht seck opp, wa/jie/se recht uns/jiech/seck opp, opperecht | |
Aufregung | Opprejjung Pl. Opprejjungen | |
aufsässiges oder freches Mädchen | Dart [daːɐ̯t] (nur Singular), Deist (älter) | Achtung: Neutrum |
aufschichten | bansen | eck banse, du bansest, ha/se/et-öet banset, wa/jie/se banset, ebanset |
aufschneiden, stänkern | rumpröttchern | eck pröttchere rum, du pröttcherst rum, ha/se/et-öet pröttchert rum, wa/jie/se pröttchert rum, rumepröttchert |
aufschneiden, übertreiben | oppschnien | Konjugation siehe schnieen |
aufstöbern | oppstüern (älter) | Konjugation siehe stüern |
aufwachen | oppwaken | eck wake opp, du wakest opp, ha/se/et-öet waket opp, wa/jie/se waket opp, oppewaket |
aufwärts | roppwärts (älter) | |
aufziehen einer Uhr, kurbeln | kreckeln | eck kreckele, du kreckelst, ha/se/et-öet kreckelt, wa/jie/se kreckelt, ekreckelt |
Auge | Ue [u:ə], Pl. Uen | |
auje [aʊjə] | oh Jesus | |
aus | uut | siehe Grammatik Präpostionen |
ausdünsten, glimmen, schwelen | quiemen [kviːəmən] | eck quieme, du quiemest, ha/se/et-öet quiemet, wa/jie/se quiemet, equiemet |
auseinander | uutenander | |
ausgemergelte Person auch Zwille | Schlappschlüre Pl. Schlappschlüren | |
Ausgußstopfen | Dutten Pl. Dutten | |
ausnehmen, puhlen (z.B. von Erbsen) | pahlen | eck pahle, du pahlst, ha/se/et-öet pahlt, wa/jie/se pahlt, epahlt |
ausplaudern | uutvertellen | Konj. siehe vertellen |
auspulen | uutlüchten | eck lüchte uut, du lüchst uut, ha/se/et-öet lücht uut, wa/jie/se lücht uut |
ausruhen | uutrauhen | eck rauhe meck uut, du rauhst deck uut, ha/se/et-öet rauht seck uut, wa/jie/se rauht uns/jiech/seck uut |
ausruhen, ausstrecken | alen | eck ale meck, du aalst deck, ha/se/et-öet aalt seck, wa/jie/se aalt uns/jiech/seck, eaalt |
ausserhalb, draußen | butten | |
aussichtslos auch gering, wenig | mau | |
aussondern | uutkaisern | eck kaisere uut, du kaiserst uut, ha/se/et-öet kaisert uut, wa/jie/se kaisert uut, uutekaisert |
Aussteuer | Uutstüer | |
ausstrecken, ausruhen | alen | eck ale meck, du aalst deck, ha/se/et-öet aalt seck, wa/jie/se aalt uns/jiech/seck, eaalt |
Ausünstung, feiner Rauch | Quiem [kviːəm] | Aussprache Quiem |
auswendig | uutwennig | |
ausziehen (Kleidung), auf den Punkt kommen | uuthoesen [u:thoːəsən] | eck hoese meck uut, du hoesest deck uut, ha/se/et-öet hoeset seck uut, wa/jie/se hoeset uns/jiech/seck uut, uutehoeset |